Antypoślizgowość płytek – pomiędzy bezpieczeństwem a higieną

Czasami zdarza się, że do firmy sprzedającej ceramikę budowlaną przychodzi klient i pyta o płytki antypoślizgowe. Tymczasem antypoślizgowość to bardzo złożone i obwarowane normami pojęcie. I w kontekście zwykłego klienta, który przychodzi do sklepu po płytki na własny dom, nieco przesadzone. Prościej byłoby, gdyby powiedział, że chce płytki, które w określonym miejscu i warunkach – nie będą śliskie i zwiększą bezpieczeństwo użytkowników.

Za to słowo „antypoślizgowość” ma bardzo duże znaczenie w przypadku obiektów użyteczności publicznej.

Tam rozróżniamy dwa rodzaje antypoślizgowości – badaną dla obutej i bosej stopy.

Pierwszy parametr, określany literą R i liczbą od 9 do 13, ma, jak wynika z nazwy, zastosowanie w tych miejscach, gdzie z założenia użytkownicy poruszają się w butach. Jest on powiązany z niemiecką normą DIN 51130, do której stosują się również fabryki spoza Niemiec.

Oznaczania antypoślizgowości odbywa się przy użyciu autentycznego, żywego człowieka 😉 Zakłada on znormalizowane obuwie, zostaje zapięty w specjalną uprząż, która ma uchronić go przed wypadkiem i staje na pochylni, do której przymocowane są płytki poddawane testowi. Płytki dodatkowo są pokrywane środkiem ułatwiającym poślizgnięcie – olejem. Pochylnia, wraz z testerem, jest stopniowo ustawiana pod coraz większym kątem. Badanie jest prowadzone aż do momentu, kiedy osoba testująca zaczyna się ześlizgiwać z płytek. W ten sposób ustalany jest krytyczny kąt poślizgu, od którego z kolei zależy jaki płytka ma parametr antypoślizgowości.

Norma rozróżnia 5 podstawowych oznaczeń płytek – od R9 do R13. Jednak wbrew obiegowej opinii, płytka, spełniająca założenia dla parametru R9 (krytyczny kąt poślizgu pomiędzy 6 a 10 stopni) nie jest płytką antypoślizgową. Za taką uważa się dopiero płytki, które mają parametr nie niższy niż R10.
Dla poszczególnych parametrów, krytyczne kąty poślizgu wynoszą:
R10 – 10-19
R11 – 19-27
R12 – 27-35
R13 – powyżej 35 stopni

Poza kątem nachylenia, przy jakim następuje ześlizgnięcie się z podłogi, wspomniana norma mówi jeszcze o jednej właściwości płytek – o drenażu powierzchniowym (określonym parametrem V) czyli o ilości cieczy, jaka może się „zmieścić” w zagłębieniach płytki. W przypadku płytek, które mają być stosowane w pomieszczeniach o bardzo wysokim ryzyku poślizgnięcia się – w rodzaju rzeźni, przetwórni ryb czy rafinerii oleju, dopiero kombinacje tych dwóch parametrów pozwalają ocenić, czy nadają się one do zastosowania w danym miejscu.

Drugi z parametrów antypoślizgowości, określany literami A, B lub C (norma DIN 51097), ma zastosowanie w miejscach, w których z założenia, użytkownicy będą przemieszczali się boso. Jego oznaczanie przebiega podobnie, z tą różnicą, że osoba, dokonująca testów, nie ma na nogach butów, a badane płytki nie są polewane olejem, tylko wodą.

Norma wprowadza podział na 4 grupy płytek. O antypoślizgowości A – dla których krytyczny kąt poślizgu wynosi od 12 do 18 stopni, B – 18-24, C – kąt jest większy niż 24 stopnie oraz całą resztę płytek, które nie mają żadnej określonej antypoślizgowości dla bosej stopy.

Jak więc widać, parametr C jest najwyższym, a płytki nim oznaczone można używać nawet na schodach prowadzących do basenu lub znajdujących się pod wodą.

Użycie płytek z określonym którymś z parametrów antypoślizgowości jest konieczne w wielu miejscach obiektów użyteczności publicznej albo takich, które po prostu muszą zostać odebrane przez stosowne służby. Dla takich miejsc, czasami bardzo szczegółowo określono, jakie są minimalne wymagania dla okładzin ceramicznych. Czasami, wydawać by się mogło drobna różnica w charakterze obiektu lub rozmiarze przedsięwzięcia może wpływać na wymagania, jakie są stawiane płytkom. Na przykład, od rozmiaru restauracji (decydująca jest ilość nakryć) zależy jaki parametr antypoślizgowości muszą mieć płytki, zainstalowane na podłodze restauracyjnej kuchni.

W swoim prywatnym domu lub mieszkaniu właściciel nie musi przejmować się przestrzeganiem żadnej normy dotyczącej antypoślizgowości, bo nikt od niego nie będzie wymagał parametrów albo atestów (nie dotyczy to osób, które ubiegają się o refundację z tytułu niepełnosprawności jednego z domowników). Ale mimo tego, warto chwilę zastanowić się nad wyborem płytek które zminimalizują ryzyko poślizgnięcia się. Zwłaszcza w miejscach, w których takie ryzyko jest podwyższone – szczególnie na tarasach, balkonach czy schodach zewnętrznych.

Płytki o właściwościach antypoślizgowych mają jeszcze jedną, „bonusową” cechę – zwykle są trudniejsze od innych w utrzymaniu w czystości. Im wyższa antypoślizgowość, im mniejsze ryzyko poślizgnięcia, tym więcej starania trzeba włożyć w czyszczenie. Dlatego często płytki, które są wybierane do domów prywatnych, trafiają tam dzięki kompromisowi pomiędzy bezpieczeństwem a wygodą utrzymywania w czystości.

Na zdjęciu – antypoślizgowa płytka Neocountry white bocciardato z hiszpańskiej fabryki Apavisa.